دستگاه های بای پپ و سی پپ چیست؟ (تفاوت بای پپ و سی پپ + طرزکار آنها)
شاید برای شما و یا اطرافیانتان پیش آمده باشد که فاصله زمانی دم و بازدم نامنظم و یا خیلی طولانی در خواب داشته باشید، که این مورد نشان دهنده اختلالات تنفسی درخواب است. اگر چنین وضعیتی ادامه دار باشد، ممکن است باعث بروز اختلالات جدی در افراد مسن و یا کسانی که اضافه وزن دارند شود. یکی از بهترین روش های درمانی برای چنین مشکلی، استفاده از دستگاه سی پپ و بای پپ است که هر کدام از این دستگاه ها دارای مزایا و ویژگی های متفاوتی هستند. اگر می خواهید در رابطه با این مشکل تنفسی اطلاعات بیشتری بدست بیاورید و بدانید که دستگاه بای پپ و سی پپ چیست و چه کاربردی برای این نوع بیماری ها دارد در ادامه این مطلب با ما همراه باشید.
آشنایی با اختلالات تنفسی در خواب
حتما شما هم دیده اید که یکسری افراد به محض اینکه به خواب عمیق می روند خرخر می کنند و یا به دلیل تنگی نفس یک مرتبه از خواب می پرند؛ در واقع چنین افرادی دچار آپنه خواب هستند؛ که ممکن است به مدت کوتاه در حدود چند ثانیه باشد و مکررا تکرار شود.
وقفه تنفسی نیز یکی دیگر از اختلالات مربوط به خواب است که به صورت نامرتب برای فرد اتفاق می افتد. در چنین حالتی ممکن است فرد تنگی و یا توقف نفس را حس نکند، اما کیفیت خواب کمی دارد و در تمام طول روز احساس خستگی دارد. اگر این روند ادامه داشته باشد، فرد ممکن است دچار سکته قلبی، ضعف حافظه، سکته، دیابت، چاقی و افسردگی شود. برای رفع این مشکلات و برای درمان تنگی نفس پزشک استفاده از دستگاه های CPAP و BiPAP را تجویز می کند.
در ادامه شما را با هر کدام از این دستگاه ها و نحوه عملکرد آنها آشنا می کنیم.
سی پپ چیست؟
سی پپ (CPAP) مخفف شده continuous positive airway pressure و به معنی فشار مثبت هوا است. فشار هوای مثبت متوالی (CPAP) اولین خط دفاعی برای درمان OSA است و بیشتر افراد مبتلا به OSA خفیف، با این روش درمان بهبود پیدا می کنند. فشار هوای تولید شده توسط این دستگاه از طریق لوله به ماسک منتقل می شود و ماسک بر روی صورت بیمار قرار می گیرد و مشکل تنفسی آن به مرور حل می شود.
انواع دستگاه سی پپ
-
سی پپ با فشار ثابت : این مدل از دستگاه CPAP به این صورت طراحی شده است که به صورت مدام میزان مشخصی از هوا وارد ریه می شود. اما اینکه چه میزان هوایی باید وارد ریه شود را پزشک معالج پس از معاینه و بررسی مشخص می کند. پزشک باید بصورت مرتب و منظم وضعیت ریه بیمار را چک کند تا در صورت نیاز میزان فشار هوا کاهش و یا افزایش پیدا کند.
-
سی پپ با فشار خودکار یا اتو سی پپ : این دستگاه بصورت اتوماتیک فشار هوا مورد نیاز بیمار را به صورت لحظه ای تنظیم می کند. فشار دمی که برای بیمار نیاز است ممکن است که در طول زمان و با تغییرات وزن و بدن و حتی شیوه زندگی تغییر کند.
نحوه عملکرد سی پپ به چه صورت است؟
دستگاه های سی پپ، قابلیت تنظیم توسط کاربر را دارند و کمک می کنند تا فشار هوا به راحتی تنظیم شود. تنظیم کردن فشار هوا در ابتدا با مقدار کم شروع می شود و پس از اینکه به خواب رفتید، بیشتر می شود. معمولات در طول چند هفته استفاده کردن از این دستگاه شما با تمامی تنظیمات آن آشنا می شوید.
دستگاه سی پپ از تنظیم فشار مشابه ای برای دم و بازدم استفاده می کند. عمل دم برای بعضی از افراد دشوار است؛ به همین علت اکثر دستگاه های سی پپ، با توجه به شرکت سازنده دارای تنظیمات متغیری برای فشار هوا به نام C-Flex، AFLEX، Bi FLEX، EPR یا SensAwake است؛ این ویژگی باعث میشود تا در هنگام دم فشار هوا تا 3 سانتی متر کاهش پیدا کند.
هر بیماری می تواند دستگاه را متناسب با نیاز خود تنظیم کند، زیرا بعضی از قابلیت ها و تنظیمات برای هر فردی مناسب نیست.
مزایای استفاده از دستگاه سی پپ :
-
راه هوایی را در هنگام خواب باز نگه میدارد.
-
خروپوف ها را به صورت کلی کاهش می دهد و یا اینکه از بین می برد.
-
کیفیت خواب را بهبود می دهد.
-
کاهش و یا از بین بردن خواب آلودگی در طول روز که یکی از نشانه های آپنه خواب است را از بین می برد.
-
فشار خون بالا را تا حد قابل توجهی کاهش می دهد.
فشار دستگاه سی پپ چطور مشخص می شود؟
پس از اینکه مشخص شد فرد دچار آپنه خواب و یا یکی از اختلالات خواب شده است، پزشک مطالعه ای در رابطه با تیتراسیون سی پپ انجام می دهد تا دستگاه به درستی کالیبره شود. پیش از کالیبره کردن فشار هوا، تکنسین خواب، یک ماسک سی پپ برای شما آماده می کند. برای دستگاه های سی پپ می توان از ماسک های دهان و بینی و یا بینی استفاده کرد. اما بعضی از افراد با ماسک راحت تر هستند؛ حالا چه افرادی؟
-
کسانی که آلرژی دارند و از طریق دهان تنفس می کشند، ماسک دهان و بینی در برابر ماسک بینی راحت تر و بهتر است.
-
ماسک های بالشتک دار برای کسانی که با ماسک های دیگر راحت نیستند و یا به آنها حساسیت دارند، مناسب است.
-
ماسک بینی کوچک تر از ماسک دهان و بینی است؛ و آنقدر محکم است که حتی در طول خواب آن را بر روی گذاشته باشید، اصلا تکان نمی خورد.
نحوه عملکرد دستگاه سی پپ به این صورت است، زمانی که شما ماسک را انتخاب می کنید با حسگرهایی که بدنتان متصل است به خواب می روید. متخصصان علائم حیاتی شما را تحت نظر می گیرند و تکنسین خواب، فشار هوا را در زمان خواب شما تغییر می دهد تا تنظیم فشار هوای مناسب را بدست آورد.
تا اینجا درمورد یکی از دستگاه های تنظیم فشار خواب صحبت کردیم، اما در ادامه قصد داریم درمورد بای پپ صحبت کنیم.
بای پپ چیست؟
بای پپ (BIPAP) مخفف شده Bi-level Positive Airway Pressure و به معنی فشار مثبت هوا دو سطحی است. فشار هوای مثبت دو سطحی یا همان بای پپ برای کسانی که به آپنه خواب مرکزی، اختلال انسداد، مزمن ریوی (COPD) نارسایی احتقانی قلب (CHF) و همچنین سایر اختلالات ریوی و اخلالات عصبی، عضلانی و … تجویز می شود.
زمانی از دستگاه بای پپ استفاده می شود که آپنه خواب انسدادی مشخص شده باشد و درمان سی پپ بی نتیجه مانده باشد. این موضوع شامل افرادی است که آپنه خواب شدید و یا ترکیبی دارند. فشار ناشی از سی پپ ثابت و پایدار است و بعضی از بیماران در هنگام عمل دم دچار مشکل می شوند. در بعضی از مواقع بای پپ به عنوان وی پپ نیز شناخته می شود. به طور کلی معنی وی پپ فشار هوایی مثبت متغیر است.
شیوه عملکرد بای پپ چگونه است؟
برخلاف دستگاه های سی پپ که فشار هوا را به صورت جریان پیوسته ارائه می دهد. دستگاه های بای پپ دو جریان مختلف از فشار هوا را ارائه می دهد که جریان بالاتر برای دم و جریان پایین تر برای بازدم وجود دارد. دستگاه های بای پپ شامل ویژگی های منحصر به فردی هستند که میزان تنفش فرد را در هر دقیقه اندازه گیری می کند و اگ یک فرد آهسته تر از حد تعیین شده تنفس کند، دستگاه موقتا فشار هوا را افزایش می دهد تا فرد وادار به نفس کشیدن شود.
تا اینجا که با هر دستگاه بای پپ و سی پپ آشنا شده اید؛ اما شاید این سوال برای شما پیش بیاید که کدامیک بهتر است و در ادامه به مقایسه این دو دستگاه می پردازیم.
بای پپ بهتر است یا سی پپ؟
برای درمان آپنه خواب هم دستگاه بای پپ و هم دستگاه سی پپ مناسب است. شما باید هر چند ماه یکبار قطعات دستگاه را تعویض کنید و به صورت مرتب تمامی قسمت های آن را تمیز کنید تا دستگاه به درستی کار کند.
تفاوت دستگاه های بای پپ و سی پپ
تفاوت دستگاه سی پپ و بای پپ بستگی به مشکل مشخص شده و نحوه رفع آن دارد. هر دوی این دستگاه ها با هدف های خاصی طراحی شده اند. برای مشکلات تنفسی مانند آپنه خواب استفاده از دستگاه سی پپ، اولویت است. تا زمانی که فرد می تواند از سی پپ برای رفع مشکلات تنفسی خود استفاده کند، نباید به سراغ بای پپ برود. عملکرد دستگاه سی پپ به صورتی است که ممکن است تحمل آن برای بیمار دشوار باشد و اگر این دشواری وجود داشت می تواند از دستگاه بای پپ استفاده کند تا مشکل دم و بازدم آن به طور کامل حل شود.
عمده ترین تفاوت دستگاه بای پپ با دستگاه سی پپ این است که دستگاه بای پپ، علاوه بر بیماران آپنه برای کسانی که به مشکلات تنفسی و ریوی دچار هستند نیز توصیه می شود. تفاوت فشارها در این دستگاه ها کمک می کند تا گاز کربن دی اکسید اضافی موجود در بدن از بین برود. دستگاه های بای پپ برای بیمارانی است که نیاز به تنفس بیشتری دارند و همینطور برای بیمارانی که به نارسایی قلبی عروقی و یا بیماری های ریوی مبتلا هستند. اختلاف فشار این دستگاه برای بیمارانی که به اختلالات عصبی عضلانی نیز مفید است.
دستگاه سی پپ فشار هوا را به کمک سوراخ های بینی به انتهای گلو می رساند تا مسیر هوا را باز نگه دارد. این فشار ثابت نیست و قابلیت تنظیم کردن دارد. برخی از تغییرات پتانسیل در راه انتقال هوا وجود دارد تا جریان هوا در طول خواب حفظ شود. به عبارت دیگر عملکر این دستگاه جریان پیوسته هوا را با یک فشار ثابت که توسط پزشک مشخص شده باشد، ارائه می دهد و تمامی آنها به راحتی توسط کاربران قابل تنظیم است و این فشار هوا در اوایل کم است و به مرور پس از خواب رفتن بیمار مقدار آن زیاد می شود.
تفاوت های عملکردی دستگاه های BiPAP و CPAP
دستگاه سی پپ، یک فشار هوا را ارائه می دهد در صورتی که دستگاه بای پپ دو فشار هوا ارائه می دهد. این دو فشار به عنوان فشار تفسی هوازی مثبت و فشار خروج مثبت هوایی است. دستگاه بای پپ در مقایسه با دستگاه سی پپ انعطاف بیشتری دارد و فشار هوا در موقع ورود و خروج و در هنگام دم و بازدم کنترل می کند. این میزان فشار را کاربر می تواند با توجه به شرایط بیمار تنظیم کند.
دستگاه بای پپ هوشمندانه تر عمل می کند و فشار هوا را در موقع انقباض کاهش می دهد و این یکی از مهم ترین مزیت های استفاده از دستگاه بای پپ است. یعنی میزان انرژی مصرف شده در هنگام خروج محدود می شود. بیمار با استفاده از دستگاه بای پپ خیلی راحت تر و بهتر می تواند نفس بکشد.
شباهت دستگاه های بای پپ و سی پپ
نحوه عملکرد دستگاه CPAP و BiPAP شباهت های زیادی با یکدیگر دارند. در واقع هر دو دستگاه از فشار هوا برای درمان اختلال تنفس خواب مانند آپنه استفاده می کنند. علاوه بر شباهت مکانسیم، این دستگاه ها از تجهیزات مشابهی استفاده می کنند و از جمله مهم ترین تجهیزات آنها ماسک Capp، شیلنگ، فیلتر، مرطوب‌کننده است. هر دو مدل از دستگاه قابلیت حمل دارند و به راحتی جا به جا می شوند.
نتیجه گیری
در این مطلب به طور کامل درمورد دستگاه های بای پپ و سی پپ توضیحاتی را در اختیارتان قرار دادیم. دستگاه سی پپ و بای پپ هر دو عملکرد مشابهی دارند به این صورت که با کمک فشار هوا می توانند به درمان اختلالات تنفسی کمک کنند. اما دستگاه های سی پپ و بای پپ تفاوت هایی هم با یکدیگر دارند؛ که مهم ترین آن اختلاف فشار است. دستگاه سی پپ، یک فار و دستگاه بای پپ دو فشار دارد. اینکه با توجه به نوع بیماری و میزان شدت آن از چه دستگاهی استفاده شود به تجویز پزشک بستگی دارد. اما اگر پس از سفارش پزشک نیاز به استفاده و یا خرید دستگاه سی پپ و یا بای پپ داشتید می توانید به سایت اکسیژن سنتر که یکی از معتبرترین سایت های فروش و اجاره انواع کپسول اکسیژن و دستگاه های تنفسی است مراجعه کنید.
